Mijn baby, dreumes of peuter is vroeg wakker

vroege vogels, vroeg wakker om 5.00 uur.

Wat is te vroeg wakker worden bij kinderen?

Vroeg wakker worden is voor iedere ouder anders. Waar de één 7.00 uur al vroeg vindt, zou een ander er een moord voor doen – zeker als zijn kind om 5.00 uur al naast het bed staat.

👉 Biologisch gezien geldt:

• Alles vóór 6.00 uur is nog nacht.

• Alles na 6.00 uur zien we als dag.

Wordt jouw kind dus standaard om 5.45 uur wakker? Dan heb je een vroege vogel. Dat hoeft niet per se een probleem te zijn, tenzij je merkt dat je kind niet uitgerust is, of jijzelf of je gezin eronder lijdt. We raden aan om alles vóór 6.00 uur als nacht te behandelen. Kortom: doe wat je normaal ook zou doen als je kindje om 23.00 uur of 2.00 uur ’s nachts wakker wordt.

 

Waarom is goed slapen zo belangrijk?

Kinderen die niet goed slapen, kunnen daar net zo veel last van hebben als volwassenen. Denk maar eens aan jezelf na een slechte nacht: je bent prikkelbaarder, kunt je slechter concentreren en eet vaak anders. Bij kinderen werkt dit precies hetzelfde. Daarom vinden we bij Bureau van Slaap dat slapen net zo belangrijk is als voeding en beweging. Goed slapen is essentieel voor een gezonde ontwikkeling.

We zien vaak dat het vroege opstaan ook veel effect heeft op de ouders. Juist in de vroege ochtend zitten wij vaak nog in een diepe slaapfase. Word je dan wakker gemaakt door je kind, dan voelt het alsof je helemaal niet genoeg hebt geslapen – en daar kun je de rest van de dag last van hebben.

Waarom wordt mijn kind of baby vroeg wakker?

Er kunnen verschillende oorzaken zijn dat je kindje of baby vroeg wakker wordt. Dit zijn de meest voorkomende:

1. Je kindje is uitgeslapen

Na een goede nacht is je kind uitgerust wakker – alleen misschien wat vroeger dan je zou willen.

• Baby’s tot 4 maanden slapen gemiddeld 10 uur per nacht.

• Vanaf 4 maanden tot het moment dat het middagdutje verdwijnt: gemiddeld 11 uur.

Gaat je kindje om 18.30 uur naar bed en wordt het om 5.30 uur wakker? Dan is dat biologisch gezien heel normaal. Vaak zien we dat de dag dan eigenlijk te kort is, waardoor een kindje steeds eerder naar bed gaat en dus ook steeds eerder wakker wordt.

2. Huilend vroeg wakker worden door oververmoeidheid

Sommige kinderen worden huilend vroeg wakker, omdat ze eigenlijk nog moe zijn maar niet meer in slaap kúnnen vallen.

Overdag zie je vaak dat ze:

• sneller vermoeid of prikkelbaar zijn, of

• juist hyper en druk gedrag laten zien.

Dit komt doordat er een vicieuze cirkel ontstaat: vroeg wakker worden → langere wakkertijd → oververmoeidheid → weer vroeg wakker worden.

Doordat de slaapdrang gedurende de dag wordt opgebouwd en in de ochtend volledig is weggeslapen, ontstaat er een vervelend fenomeen: je kindje voelt zich moe, wil misschien zelfs nog wel slapen, maar het lukt niet – simpelweg omdat er geen slaapdruk meer is.

3. Gewoontes en patronen die wakker houden

Veel kinderen leren (onbewust) gewoontes aan die het vroege wakker worden in stand houden, bijvoorbeeld:

• altijd drinken krijgen om weer te kunnen slapen;

• bij papa of mama in bed verder slapen.

Dat is begrijpelijk en soms tijdelijk ook helpend, maar uiteindelijk kan je kindje hierdoor afhankelijk worden van jouw hulp om (weer) in slaap te vallen.

Het probleem zit hem in het ‘goed wakker worden’. Zoals eerder beschreven, is de slaapdruk in de vroege ochtend grotendeels verdwenen. De kans dat je kindje vervolgens nog in slaap valt, is daardoor klein.

Ritme en gewoonten: de sleutel tot beter slapen

Het vroege wakker worden heeft bijna altijd te maken met ritme en gewoonten. Die beïnvloeden elkaar. Daarom zeggen wij: begin bij het ritme.

Let op de wakkertijden

Iedere leeftijd heeft zijn eigen ideale wakkertijd: de periode waarin een kindje tussen twee slaapjes wakker kan zijn. Tijdens deze periode is er een piek van vermoeidheid. Ga je daaroverheen, dan bouwt je kindje oververmoeidheid op – wat juist kan leiden tot vroeg wakker worden.

📖 In onze Wakkertijdenhulpgids vind je per leeftijd de ideale wakkertijden en tips om ze aan te passen.

Is jouw kindje heel moe? Rek de wakkertijden dan niet maximaal op!

Extra dutjes in plaats van langer wakker houden

Veel ouders proberen hun kindje overdag langer wakker te houden, in de hoop dat het ’s ochtends later wakker wordt. Maar dit werkt meestal niet.

👉 Beter is het om een extra dutje of powernap toe te voegen. Zo voorkom je dat je kindje oververmoeid raakt en daardoor juist te vroeg wakker wordt.

Meer praktische tips hierover vind je in ons Vroege Vogel Werkboek.

Andere oorzaken van vroeg wakker worden

Veranderingen in het ritme

Wordt er een dutje geschrapt? Dan kan je kindje na één à twee weken ineens eerder wakker worden. Dat is vaak een teken dat er (weer) oververmoeidheid ontstaat.

Overgang zomer- en wintertijd

Tijdens de overgang naar wintertijd of zomertijd raakt de biologische klok van kinderen vaak in de war. Maak daarom geen sprong van een uur, maar zorg voor een geleidelijke overgang in het ritme.

Wil je weten hoe je die vervelende overgang het beste kunt aanpakken? In onze Masterclass een soepele overgang naar wintertijd nemen we je stap voor stap mee en maak je een plan op maat voor jouw kindje.

Werk overdag aan de gewoonten die je ’s nachts merkt

De manier waarop je kindje overdag in slaap valt, zie je terug in de nacht – en dus ook in de vroege ochtend. Werk daarom juist overdag aan die gewoontes.

Een kindje in de vroege ochtend opnieuw laten slapen is wat je wilt nastreven, maar dat is vaak erg moeilijk, omdat de slaapdruk dan ontbreekt. Behandel die tijd dus wel alsof het nacht is, maar begin overdag met het afleren van bepaalde gewoontes.

Vroeg wakker worden kan hardnekkig zijn. Soms is het fijn als er iemand met je meekijkt en je een plan van aanpak geeft.

Met onze training Liefdevol je kindje weer leren slapen helpen we je stap voor stap:

• het juiste ritme vinden;

• slaapassociaties afbouwen;

• en meer rust in de nachten creëren.

  
  

Tot slot

Mijn kind wordt vroeg wakker, mijn baby wordt vroeg wakker, huilend vroeg wakker worden — het is een veelvoorkomend probleem. Het vraagt wat geduld en soms wat begeleiding, maar met de juiste aanpak kun je het patroon doorbreken.

Kan jouw kindje goed zelfstandig in slaap vallen? Dan kun je met het Vroege Vogel Werkboek of het Vroege Vogel Programma aan de slag. Eerst sluiten we alle oorzaken van het vroege wakker worden uit, en daarna gaan we stap voor stap aan de slag om het vroege waken weer naar een tijdstip te krijgen waar iedereen blij van wordt. Let op! We gaan niet aan de slag met het zelfstandig slapen, kan jouw kindje dit nog niet? Dan kan je beter aan de slag met de liefdevol zelfstandig leren slapen gids.

Heb jij een vroege vogel?

Herken jij dit bij jouw kindje en wil je niet langer elke ochtend voor dag en dauw op?Wij helpen je graag om meer rust in huis te brengen — voor je kindje én voor jezelf.💛 Neem contact op en plan hier een gratis kennismakingsgesprek of bekijk onze gidsen. Wij helpen graag zodat jullie nachten (en ochtenden) weer ontspannen worden.

Liefs Anneke en team

'Ik ben Anneke. Ik ben kinderslaapcoach voor kindjes van 1 tot 10 jaar. Ik heb mij door de jaren heen specifiek verdiept in de dreumes- en peuterleeftijd. Dreumesen en peuters hebben echt mijn hart gestolen. En deze leeftijd is dan ook mijn specialisatie!'